۱- آبیاری بارانی
آبیاری بارانی کلاسیک:
۱. سیستم کاملا متحرک
2. سیستم نیمه متحرک
3. سیستم ثابت با آبپاش متحرک
4. سیستم کاملا ثابت.
سیستم کاملا متحرک: در این روش کلیه سیستم قابل انتقال و جابجایی است و بیشتر جهت استفاده از آبیاری تکمیلی استفاده میشود.
سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک: در این روش کلیه لولهها و بالها ثابت است و فقط آبپاشها که روی رایزرها نصب میشوند متحرک است. در این روش کلیه لولهها را میتوان در زیر خاک نصب کرد. مزایای این روش سهولت کار با آن و سادگی سیستم است.
سیستم کاملا ثابت: در این روش کل سیستم کاملا ثابت است و بیشتر برای خزانه کاری و محصولات خاصی استفاده میشود. لازم به یادآوری است که هنگاه عملیات کاشت و برداشت و در پایان فصل آبیاری کلیه لولههای روی سطح زمین را باید جمع آوری نمود.
مزایای آبیاری بارانی کلاسیک:
– صرفه جویی در مصرف آب و توزیع یکنواخت آب در مزرعه.
– امکان آبیاری در اراضی شیبدار و ناهموار.
– توزیع یکنواخت سم و کود در مزرعه.
– تمیز شدن برگ گیاهان و جلوگیری از سرمازدگی.
– کاهش علفهای هرز در مزرعه.
– کاهش هزینههای تولید.
۲- آبیاری بارانی مکانیزه:
۱-۲- سیستم آبفشان غلطان یا ویلمو:
این روش آبیاری برای سطوح بزرگ و هموار و همچنین برای گیاهان زراعی پا کوتاه که حداکثر ارتفاعشان یک متر بیشتر نباشد، استفاده میشود. این دستگاه شامل قسمتهای زیر است:
– لولههای اصلی: لولههای اصلی در این سیستم از جنس آلومنیوم است که طول هر شاخه آن ۱۲ متر است. طول دستگاه یا بال میتواند تا ۳۷۲ متر باشد. لولههای اصلی به وسیله لوله خرطومی پلی اتیلن به شیر هیدرانت یا شیرهای آبده وصل میشوند.
– آبپاش ها: آبپاشها روی بالها قرار دارند که زیر هر آبپاش یک سوپاپ تخلیه آب است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه میشود. فاصله آبپاشها از هم ۱۲ متر است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه میشود. فاصله آبپاشها از هم ۱۲ متر است.
– چرخ ها: محیط چرخها ۶/۴-۵ یا ۶ متر میتواند باشد که معمولا محیط چرخها را کمتر از ۶۰ متر انتخاب میکنند. فاصله چرخها از هم دیگر ۱۲ متر است.
– موتور و پمپ: که در وسط قرار دارد.
۲-۲- سیستم آبیاری خطی یا لینیر (Linear):
در این روش آبگیری از کانال وسط مزرعه یا از طریق لولههای زیرزمینی و شیر هیدرانتهای کنار مزرعه انجام میشود.
در سیستم خطی، دستگاه به صورت مستقیم حرکت میکند تا به انتهای مزرعه برسد سپس باید در همین مسیر برگردد حال برای اینکه در مواقع برگشتن قسمت انتهای مزرعه گلآلود است بهتر است، دستگاه نصف مزرعه را آبیاری کند سپس تا انتهای مزرعه بدون انجام آبیاری حرکت کند و در زمان برگشت انتهای مزرعه را آبیاری کند و قسمت ابتدای مزرعه که قبلا آبیاری شده بوده بدون آبیاری حرکت کند.
۳-۲- سیستم آبیاری دوار مرکزی یا سنترپیوت:
این سیستم در حال حاضر یکی از مکانیزهترین سیستمهای آبیاری تحت فشار است که برای آبیاری در سطوح بزرگ و یکپارچه و برای اراضی نسبتا سبک استفاده میگردد و مزرعه را به صورت دایرهای آبیاری میکند. مساحت تحت پوشش این سیستم بین ۲۵ تا ۶۰ هکتار است. قسمتهای مختلف دستگاه سنترپیوت عبارتند از:
برج ثابت مرکزی: این برج در محل برداشت آب مستقر است و تابلوی کنترل کامپیوتری در این سکو نصب است و سیستم به دور این برج میچرخد.
بالها یا Spam:طول بالها حدود ۵/۵۲ متر است و تعداد آنها بستگی به وسعت مزرعه دارد. در انتهای بالها شیر تخلیه آب وجود دارد که وقتی دستگاه خاموش میشود فشار آب داخل لولهها کاهش مییابد و شیر خودکار انتهای لوله باز شده و آب درون بالها را تخلیه میکند و برعکس موقعی که دستگاه را روشن میکنیم و فشار آب در داخل بالها زیاد میشود شیرها به طور اتوماتیک و خودکار بسته شده و در نتیجه آب از آبپاشها خارج میشود.
آبپاش ها: آب پاشها که به فاصله ۳ متر از یکدیگر روی بالها نصب گردیده است.
برج متحرک: برجهای متحرک که دارای دو چرخ هستند و با سرعتی حدود ۲ متر در دقیقه حرکت میکنند.
بال اضافی: این بال برای آبیاری گوشههای مزرعه استفاده میشود و در مواقع ضروری بر روی دستگاه نصب میگردد
۱- آبیاری بارانی
آبیاری بارانی کلاسیک:
۱. سیستم کاملا متحرک
2. سیستم نیمه متحرک
3. سیستم ثابت با آبپاش متحرک
4. سیستم کاملا ثابت.
سیستم کاملا متحرک: در این روش کلیه سیستم قابل انتقال و جابجایی است و بیشتر جهت استفاده از آبیاری تکمیلی استفاده میشود.
سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک: در این روش کلیه لولهها و بالها ثابت است و فقط آبپاشها که روی رایزرها نصب میشوند متحرک است. در این روش کلیه لولهها را میتوان در زیر خاک نصب کرد. مزایای این روش سهولت کار با آن و سادگی سیستم است.
سیستم کاملا ثابت: در این روش کل سیستم کاملا ثابت است و بیشتر برای خزانه کاری و محصولات خاصی استفاده میشود. لازم به یادآوری است که هنگاه عملیات کاشت و برداشت و در پایان فصل آبیاری کلیه لولههای روی سطح زمین را باید جمع آوری نمود.
مزایای آبیاری بارانی کلاسیک:
– صرفه جویی در مصرف آب و توزیع یکنواخت آب در مزرعه.
– امکان آبیاری در اراضی شیبدار و ناهموار.
– توزیع یکنواخت سم و کود در مزرعه.
– تمیز شدن برگ گیاهان و جلوگیری از سرمازدگی.
– کاهش علفهای هرز در مزرعه.
– کاهش هزینههای تولید.
۲- آبیاری بارانی مکانیزه:
۱-۲- سیستم آبفشان غلطان یا ویلمو:
این روش آبیاری برای سطوح بزرگ و هموار و همچنین برای گیاهان زراعی پا کوتاه که حداکثر ارتفاعشان یک متر بیشتر نباشد، استفاده میشود. این دستگاه شامل قسمتهای زیر است:
– لولههای اصلی: لولههای اصلی در این سیستم از جنس آلومنیوم است که طول هر شاخه آن ۱۲ متر است. طول دستگاه یا بال میتواند تا ۳۷۲ متر باشد. لولههای اصلی به وسیله لوله خرطومی پلی اتیلن به شیر هیدرانت یا شیرهای آبده وصل میشوند.
– آبپاش ها: آبپاشها روی بالها قرار دارند که زیر هر آبپاش یک سوپاپ تخلیه آب است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه میشود. فاصله آبپاشها از هم ۱۲ متر است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه میشود. فاصله آبپاشها از هم ۱۲ متر است.
– چرخ ها: محیط چرخها ۶/۴-۵ یا ۶ متر میتواند باشد که معمولا محیط چرخها را کمتر از ۶۰ متر انتخاب میکنند. فاصله چرخها از هم دیگر ۱۲ متر است.
– موتور و پمپ: که در وسط قرار دارد.
۲-۲- سیستم آبیاری خطی یا لینیر (Linear):
در این روش آبگیری از کانال وسط مزرعه یا از طریق لولههای زیرزمینی و شیر هیدرانتهای کنار مزرعه انجام میشود.
در سیستم خطی، دستگاه به صورت مستقیم حرکت میکند تا به انتهای مزرعه برسد سپس باید در همین مسیر برگردد حال برای اینکه در مواقع برگشتن قسمت انتهای مزرعه گلآلود است بهتر است، دستگاه نصف مزرعه را آبیاری کند سپس تا انتهای مزرعه بدون انجام آبیاری حرکت کند و در زمان برگشت انتهای مزرعه را آبیاری کند و قسمت ابتدای مزرعه که قبلا آبیاری شده بوده بدون آبیاری حرکت کند.
۳-۲- سیستم آبیاری دوار مرکزی یا سنترپیوت:
این سیستم در حال حاضر یکی از مکانیزهترین سیستمهای آبیاری تحت فشار است که برای آبیاری در سطوح بزرگ و یکپارچه و برای اراضی نسبتا سبک استفاده میگردد و مزرعه را به صورت دایرهای آبیاری میکند. مساحت تحت پوشش این سیستم بین ۲۵ تا ۶۰ هکتار است. قسمتهای مختلف دستگاه سنترپیوت عبارتند از:
برج ثابت مرکزی: این برج در محل برداشت آب مستقر است و تابلوی کنترل کامپیوتری در این سکو نصب است و سیستم به دور این برج میچرخد.
بالها یا Spam:طول بالها حدود ۵/۵۲ متر است و تعداد آنها بستگی به وسعت مزرعه دارد. در انتهای بالها شیر تخلیه آب وجود دارد که وقتی دستگاه خاموش میشود فشار آب داخل لولهها کاهش مییابد و شیر خودکار انتهای لوله باز شده و آب درون بالها را تخلیه میکند و برعکس موقعی که دستگاه را روشن میکنیم و فشار آب در داخل بالها زیاد میشود شیرها به طور اتوماتیک و خودکار بسته شده و در نتیجه آب از آبپاشها خارج میشود.
آبپاش ها: آب پاشها که به فاصله ۳ متر از یکدیگر روی بالها نصب گردیده است.
برج متحرک: برجهای متحرک که دارای دو چرخ هستند و با سرعتی حدود ۲ متر در دقیقه حرکت میکنند.
بال اضافی: این بال برای آبیاری گوشههای مزرعه استفاده میشود و در مواقع ضروری بر روی دستگاه نصب میگردد