جهان صنعت گستر

کلید اتوماتیک قابل تنظیم که گاهاً با عنوان کلید کمپکت هم معرفی می‌شود، نوعی قطع کننده اتوماتیک زیر بار مدارهای برق صنعتی در سطح فشار ضعیف است. این کلیدها توانایی شناسایی هر نوع اضافه جریان ناگهانی در اثر اتصال کوتاه و یا اضافه بار را دارند و می‌توانند با عکس‌العمل به موقع مدار را قطع کرده و از تداوم تخریب چنین جریان‌هایی جلوگیری کنند.
این کلیدها در فیدرهای ورودی و یا خروجی تابلو برق‌های صنعتی از نوع فشار ضعیف نصب می‌شوند. همچنین مشخصه‌های فنی آن برای شناسایی جریان‌های سنگین و ناگهانی قابل تنظیم است.

طراحی کلید اتوماتیک قابل تنظیم

این کلیدها را در سطح صنایع با عنوان اختصاری MCCB معرفی می‌کنند که خلاصه شده‌ی عبارت Molded Case Circuit Breaker است. با در نظر گرفتن این عبارت، کلید مذکور نوعی بریکر با قابلیت قطع زیر بار است. اصول طراحی کلید اتوماتیک قابل تنظیم در شناسایی جریان عبوری از خط برق صنعتی سه فاز است. این کلیدها دارای اهرم کنترل دستی برای قطع و وصل بار هستند و می‌توانند به عنوان بریکر دستی برای جداسازی شبکه زیر بار استفاده شوند. اما علاوه بر عملکرد دستی از توانایی قطع اتوماتیک نیز برخوردار هستند.
از این کلید می‌توانیم برای حفاظت در مقابل اتصال کوتاه، اضافه بار در موتورهای الکتریکی و یا سیستم‌های روشنایی در مصارف صنعتی و ساختمانی، حفاظت در مقابل برگشت جریان و حتی شناسایی افت ولتاژ و قطع مدار استفاده کنیم. به این ترتیب عملاً هر کلید اتوماتیک قابل تنظیم به تنهایی یک دستگاه حفاظتی تمام عیار است.
کلید اتوماتیک زیمنس معمولاً در تابلو برق یا تابلو فرمان نصب می‌شود. این کلیدها در طیف وسیعی از صنایع شامل ساختمان‌های تجاری، مراکز داده، تاسیسات تولیدی، سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر و کاربردهای دریانوردی و فراساحلی را استفاده می‌شوند. از جمله ویژگی‌های کلیدی MCCBهای زیمنس می‌توان به مشخصات تریپ قابل تنظیم که امکان سفارشی‌سازی حفاظت در برابر جریان اضافه را فراهم می‌کند نام برد. همچنین لوازم جانبی مختلفی مانند رله‌های شنت و رله آندر ولتاژ را می‌توان به منظور ارتقا عملکرد به آن‌ها اضافه کرد. کلیدهای اتوماتیک زیمنس به صورت ماژولار طراحی شده اند. به این معنی که قطعات آن را می‌توان به راحتی و بدون نیاز به ابزار یا تجهیزات تخصصی تعویض کرد. به طور کلی، انتخاب کلید اتوماتیک زیمنس، یک راه حل قابل اعتماد برای محافظت از سیستم‌های توزیع برق ولتاژ پایین در برابر اضافه جریان است.

پارامترهای مهم در کلید اتوماتیک قابل تنظیم

نحوه‌ی عملکرد و چگونگی قطع کلیدهای اتوماتیک در مواجهه با جریان‌های اتصال کوتاه و یا اضافه بارها قابل تنظیم شدن است. اما برای انجام این تنظیمات چندین پارامتر فنی تعریف شده است:

پارامتر Ics:
جریان نامی قطع اتصال کوتاه است. این متغیر بیشترین مقدار جریان اتصال کوتاهی است که کلید می‌تواند بدون مشکل تحمل کرده و قطع کند.

پارامتر Icu:
حداکثر جریان نامی قطع اتصال کوتاه است. این متغیر حداکثر جریان اتصال کوتاهی است که کلید می‌تواند بدون آسیب آن را تحمل کرده و قطع نماید.

پارامتر Im:
مقدار جریان اتصال کوتاه مجاز کلید را معرفی می‌کند. این مقدار در محدوده ۵ الی ۱۰ برابر مقدار جریان نامی خط تنظیم می‌شود. از نگاه عملیاتی فعالیت کلید باید در محدوده این جریان اتفاق بیفتد.

پارامتر In:
از پارامترهای کلیدی در تنظیم کلید اتوماتیک است و بیانگر مقدار جریان نامی خط سه فاز است. بنابراین انتخاب کلید اتوماتیک با توجه به جریان نامی خط صورت می‌گیرد. پارامتر In یا همان جریان نامی مقدار عبور جریان پیوسته و طبیعی سیستم صنعتی است. پارامتر Im (جریان اتصال کوتاه مجاز) را ۵ تا ۱۰ برابر همین جریان محاسبه می‌کنند.

پارامتر Iv:
حداکثر جریان قابل تحمل کنتاکت‌های کلید اتوماتیک قابل تنظیم است. کنتاکت‌های کلید کمپکت می‌توانند بدون آسیب و برای مدت طولانی این جریان را عبور دهند.

پارامتر Ir:
جریان تنظیم شده برای کنترل اضافه بار شبکه است.

پارامتر Isd:
جریان مجاز لحظه‌ای است و آستانه قطع مدار در صورت اتصال کوتاه است. در نحوه تنظیم رله‌های کلید اتوماتیک در کلید اتوماتیک قابل تنظیم، مقدار این جریان را ۱.۵ برابر پارامتر Iv قرار می‌دهند که به معنای آستانه عبور جریان از حالت اضافه بار در حالت اتصال کوتاه است.

البته این پارامتر برای کارکرد کند کلید طراحی شده است تا به تجهیزات حفاظتی پایین دست بدون نیاز به عملکرد کلید اصلی فرصت قطع کردن مدار را داده باشد.

پارامتر Icm:
جریان مجاز اتصال کوتاه برای وصل مجدد کلید اتوماتیک قابل تنظیم است.
دیگر پارامترهای جریانی در تنظیمات کلید اتوماتیک، پارامتر Ith (جریان گرمایی) پارامتر Icw (حداکثر جریان نامی قابل تنظیم) و Ig (جریان حفاظت خطای زمین) هستند. علاوه‌بر پارامترهای جریانی ذکر شده در تنظیم کلید اتوماتیک از برخی پارامترهای ولتاژی نیز استفاده می‌کنند که به قرار زیر است:

پارامتر Ue:
مشخصه ولتاژ عملکرد کلید اتوماتیک قابل تنظیم است. این مقدار بیانگر حداکثر ولتاژ میان فازهای ورودی کلید در فشار ضعیف است.

پارامتر Un:
حداکثر ولتاژ مجاز اعمال شده بر روی کلید کمپکت است.

پارامتر ULmp:
مقدار ولتاژ پیک ضربه‌ای در تنش‌های تصادفی سیستم برق صنعتی است.

کلید اتوماتیک قابل تنظیم که گاهاً با عنوان کلید کمپکت هم معرفی می‌شود، نوعی قطع کننده اتوماتیک زیر بار مدارهای برق صنعتی در سطح فشار ضعیف است. این کلیدها توانایی شناسایی هر نوع اضافه جریان ناگهانی در اثر اتصال کوتاه و یا اضافه بار را دارند و می‌توانند با عکس‌العمل به موقع مدار را قطع کرده و از تداوم تخریب چنین جریان‌هایی جلوگیری کنند.
این کلیدها در فیدرهای ورودی و یا خروجی تابلو برق‌های صنعتی از نوع فشار ضعیف نصب می‌شوند. همچنین مشخصه‌های فنی آن برای شناسایی جریان‌های سنگین و ناگهانی قابل تنظیم است.

طراحی کلید اتوماتیک قابل تنظیم

این کلیدها را در سطح صنایع با عنوان اختصاری MCCB معرفی می‌کنند که خلاصه شده‌ی عبارت Molded Case Circuit Breaker است. با در نظر گرفتن این عبارت، کلید مذکور نوعی بریکر با قابلیت قطع زیر بار است. اصول طراحی کلید اتوماتیک قابل تنظیم در شناسایی جریان عبوری از خط برق صنعتی سه فاز است. این کلیدها دارای اهرم کنترل دستی برای قطع و وصل بار هستند و می‌توانند به عنوان بریکر دستی برای جداسازی شبکه زیر بار استفاده شوند. اما علاوه بر عملکرد دستی از توانایی قطع اتوماتیک نیز برخوردار هستند.
از این کلید می‌توانیم برای حفاظت در مقابل اتصال کوتاه، اضافه بار در موتورهای الکتریکی و یا سیستم‌های روشنایی در مصارف صنعتی و ساختمانی، حفاظت در مقابل برگشت جریان و حتی شناسایی افت ولتاژ و قطع مدار استفاده کنیم. به این ترتیب عملاً هر کلید اتوماتیک قابل تنظیم به تنهایی یک دستگاه حفاظتی تمام عیار است.
کلید اتوماتیک زیمنس معمولاً در تابلو برق یا تابلو فرمان نصب می‌شود. این کلیدها در طیف وسیعی از صنایع شامل ساختمان‌های تجاری، مراکز داده، تاسیسات تولیدی، سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر و کاربردهای دریانوردی و فراساحلی را استفاده می‌شوند. از جمله ویژگی‌های کلیدی MCCBهای زیمنس می‌توان به مشخصات تریپ قابل تنظیم که امکان سفارشی‌سازی حفاظت در برابر جریان اضافه را فراهم می‌کند نام برد. همچنین لوازم جانبی مختلفی مانند رله‌های شنت و رله آندر ولتاژ را می‌توان به منظور ارتقا عملکرد به آن‌ها اضافه کرد. کلیدهای اتوماتیک زیمنس به صورت ماژولار طراحی شده اند. به این معنی که قطعات آن را می‌توان به راحتی و بدون نیاز به ابزار یا تجهیزات تخصصی تعویض کرد. به طور کلی، انتخاب کلید اتوماتیک زیمنس، یک راه حل قابل اعتماد برای محافظت از سیستم‌های توزیع برق ولتاژ پایین در برابر اضافه جریان است.

پارامترهای مهم در کلید اتوماتیک قابل تنظیم

نحوه‌ی عملکرد و چگونگی قطع کلیدهای اتوماتیک در مواجهه با جریان‌های اتصال کوتاه و یا اضافه بارها قابل تنظیم شدن است. اما برای انجام این تنظیمات چندین پارامتر فنی تعریف شده است:

پارامتر Ics:
جریان نامی قطع اتصال کوتاه است. این متغیر بیشترین مقدار جریان اتصال کوتاهی است که کلید می‌تواند بدون مشکل تحمل کرده و قطع کند.

پارامتر Icu:
حداکثر جریان نامی قطع اتصال کوتاه است. این متغیر حداکثر جریان اتصال کوتاهی است که کلید می‌تواند بدون آسیب آن را تحمل کرده و قطع نماید.

پارامتر Im:
مقدار جریان اتصال کوتاه مجاز کلید را معرفی می‌کند. این مقدار در محدوده ۵ الی ۱۰ برابر مقدار جریان نامی خط تنظیم می‌شود. از نگاه عملیاتی فعالیت کلید باید در محدوده این جریان اتفاق بیفتد.

پارامتر In:
از پارامترهای کلیدی در تنظیم کلید اتوماتیک است و بیانگر مقدار جریان نامی خط سه فاز است. بنابراین انتخاب کلید اتوماتیک با توجه به جریان نامی خط صورت می‌گیرد. پارامتر In یا همان جریان نامی مقدار عبور جریان پیوسته و طبیعی سیستم صنعتی است. پارامتر Im (جریان اتصال کوتاه مجاز) را ۵ تا ۱۰ برابر همین جریان محاسبه می‌کنند.

پارامتر Iv:
حداکثر جریان قابل تحمل کنتاکت‌های کلید اتوماتیک قابل تنظیم است. کنتاکت‌های کلید کمپکت می‌توانند بدون آسیب و برای مدت طولانی این جریان را عبور دهند.

پارامتر Ir:
جریان تنظیم شده برای کنترل اضافه بار شبکه است.

پارامتر Isd:
جریان مجاز لحظه‌ای است و آستانه قطع مدار در صورت اتصال کوتاه است. در نحوه تنظیم رله‌های کلید اتوماتیک در کلید اتوماتیک قابل تنظیم، مقدار این جریان را ۱.۵ برابر پارامتر Iv قرار می‌دهند که به معنای آستانه عبور جریان از حالت اضافه بار در حالت اتصال کوتاه است.

البته این پارامتر برای کارکرد کند کلید طراحی شده است تا به تجهیزات حفاظتی پایین دست بدون نیاز به عملکرد کلید اصلی فرصت قطع کردن مدار را داده باشد.

پارامتر Icm:
جریان مجاز اتصال کوتاه برای وصل مجدد کلید اتوماتیک قابل تنظیم است.
دیگر پارامترهای جریانی در تنظیمات کلید اتوماتیک، پارامتر Ith (جریان گرمایی) پارامتر Icw (حداکثر جریان نامی قابل تنظیم) و Ig (جریان حفاظت خطای زمین) هستند. علاوه‌بر پارامترهای جریانی ذکر شده در تنظیم کلید اتوماتیک از برخی پارامترهای ولتاژی نیز استفاده می‌کنند که به قرار زیر است:

پارامتر Ue:
مشخصه ولتاژ عملکرد کلید اتوماتیک قابل تنظیم است. این مقدار بیانگر حداکثر ولتاژ میان فازهای ورودی کلید در فشار ضعیف است.

پارامتر Un:
حداکثر ولتاژ مجاز اعمال شده بر روی کلید کمپکت است.

پارامتر ULmp:
مقدار ولتاژ پیک ضربه‌ای در تنش‌های تصادفی سیستم برق صنعتی است.